Patenty żeglarskie – o które i jak się starać
Autor: Kap Adam Jakubczak
Jesień i zima to doskonały czas na zdobywanie i uzupełnianie:
- doświadczenia
- umiejętności
- uprawnień
Szczególnie w wypadku prowadzenia rejsów jako sternik (kapitan), niezbędne jest rozwijanie wszystkich trzech dziedzin wiedzy żeglarskiej jednocześnie. W czerwcu 2018 wprowadzono nowe Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej dotyczącego wymagań członków załóg i kapitanów rejsów komercyjnych. Wskazuje nam kierunek rozwoju naszego doświadczenie i uprawnień szczególnie wypadków rejsów komercyjnych (http://dziennikustaw.gov.pl/du/2018/490/1). W najbardziej wymagających interpretacjach komercyjnym rejsem, jest każdy rejs w którym sternik nie uczestniczy w pełni w składkach i wydatkach jachtu, lub jak zarabia na rejsie. Dlatego chcąc prowadzić jacht niezbędne staje się rozwijanie doświadczenia, umiejętności ale też uprawnień !
- Zdobywanie doświadczenia. Jeszcze niedawno zimę traktowaliśmy jako martwy sezon, teraz mamy do wyboru liczne profesjonalne rejsy stażowe na akwenach gdzie podczas polskiej zimy są dobre warunki do żeglowania. Mamy do wyboru rejsy dające nie tylko czynny wypoczynek na wymagających wodach, ale też uczą aktywnie żeglarstwa. Oferta rejsów jest duża i jest bardzo dużo ciekawych i urozmaiconych rejsów stażowych realizowanych nawet zimą (jednak pamiętajmy że nie każdy Rejs daje to samo doświadczenie, choć tak to wygląda na papierze gdy przedstawiamy godziny stażu, szukając stażu wybierajcie rejsy stażowe)
- Zdobywanie umiejętności. Mamy do wyboru coraz więcej szkół prowadzących profesjonalne szkolenia na wszystkich poziomach z wielu systemów szkoleniowych. Bez gwarancji zdania egzaminu. Przecież podczas szkolenia zdobywamy umiejętności niezbędne dla bezpieczeństwa, egzamin sprawdza czy je zdobyliśmy. Kiedyś zabierzcie na morze najbliższych, to wtedy będziecie żałować, jeśli szkolenie i egzamin nie były sprawiedliwe i wymagające. Wtedy rozstrzygnie się czy potraficie dbać o bezpieczeństwo osób, które z Wami płyną. Zadbajcie żeby nie było wtedy za późno na naukę.
- Zdobywanie uprawnień. Szczególnie podczas rejsów morskich posiadanie uprawnień jest niezbędną podstawą.
Mamy do wyboru kilka systemów szkoleniowych, kilka patentów i uprawnień pozwalających na prowadzenie
jachtów. Poniżej porównanie najważniejszych i najbardziej popularnych systemów.
Większości krajów Europy ma własne systemy szkoleniowe. Jednak, w każdym kraju patenty różnią się wymaganiami i uprawnieniami jakie oferują. W większości krajów (jak też w Polsce system PZŻ) należy egzaminy zdawać w języku narodowym, ale nie zawsze. W Chorwacji i Grecji możemy zdać egzamin na patent w języku angielskim lub nawet polskim. Dzięki temu ułatwieniu wielu Polaków pływających po Morzu Adriatyckim wybiera te uprawnienia. W krajach leżących nad Morzem Adriatyckim najlepiej rozpoznawalnymi i akceptowanymi są oczywiście narodowe patenty miejsc gdzie pływamy.
Często też na morzu spotykamy żeglarzy posiadających patenty wielu innych krajów świata, nie są one gorsze ani lepsze. Jednak bardzo często znacząco się różnią ich systemy szkoleniowe. Oczywiście to nie uprawnienie czyni sternika, jednak bez uprawnień nie wolno pływać. Egzaminy są po to żeby doświadczenie żeglarz sprawdzili wiedzę sterników obiektywnie.
Musimy pamiętać że oba patenty, Polski i Chorwacki na poziomie Sternika, pozwalają tylko na prowadzenie rejsów na użytek własny (niekomercyjny). Do rejsów komercyjnych niezbędne są w Polsce uprawnienia komercyjne, które można zdobyć w Akademii Morskiej w Gdyni. To jednak kosztowne uprawnienia do których niezbędne jest wielomiesięczne doświadczenie na jednostkach powyżej 15 metrów (szczegóły na stronie szkoły; http://morska.edu.pl/pl/page/163/lista-kursow-zeglarskich)
W systemie chorwackim patent C. Voditelj Brodice (odpowiednik Polskiego Kapitana Jachtowego) pozwala prowadzić jachty do celów komercyjne do 30 ton brutto.
Warto pamiętać że zdecydowana większość krajów, które przyjęły Rezolucję nr. 40 ONZ, do spraw międzynarodowych kompetencji żeglarstwa rekreacyjnego, mogą wydawać na podstawie licencji krajowych Międzynarodowy Certyfikat Kompetencji – ICC (International Certificate of Competence – ICC). Certyfikat ten dotyczy żeglarstwa rekreacyjnego, jednak jest wymagany przez wiele firm zatrudniających żeglarzy i sterników. Zatem wielu krajach możemy się spotkać z unifikowanym świadectwem ICC. Docelowo ten certyfikat ma być wymagany do czarteru i ubezpieczenia przez wszystkie kraje które przyjęły rezolucję nr 40.
Niestety Polska nie przyjęła Rezolucji nr. 40 i nie możemy starać się ratyfikację patentów PZŻ do ICC.
Poniżej zestawianie polskiego systemu PZŻ i chorwackiego systemu Voditelj Brodice. Źródłem danych są oficjalne strony obu systemów szkoleniowych.
Tabela porównująca Patenty i uprawnienia jest na stronie miesięcznika ŻAGLE
https://zagle.se.pl/zeglarstwo/patenty-zeglarskie-o-ktore-i-jak-sie-starac-aa-kdey-1fDg-pwh9.html
Coraz bardziej popularne są systemy szkoleniowe międzynarodowych federacji szkół.
Do najbardziej popularnych w Europie należą systemy RYA i ISSA
Osoby chcące pływać w USA powinny wiedzieć, że podobnie jak w Polsce tam nie przyjęto Rezolucji nr. 40. Nie można też w USA uzyskać uprawnień ICC i nie są tam wymagane przez firmy czarterowe (choć są mile widziane).
W Ameryce popularny systemem szkoleniowym jest ASA (American Sailing Association https://asa.com/). Ponieważ w USA trudno ratyfikować uprawnienia do ICC, żeby współpracować z Europejskimi firmami czarterującymi, przyjęto nowy Międzynarodowy Certyfikat Biegłości (International Proficiency Certificate, IPC) który można uzyskać na podstawie uprawnień ASA.
Amerykański Certyfikat IPC podobnie jak Europejski Certyfikat ICC ma docelowo być wymagany przez wszystkie firmy czarterowe i ubezpieczeniowe.
Dzięki temu, w Europie i Ameryce chce się osiągnąć porównywalne doświadczenie, umiejętności i wiedzę na wszystkich poziomach uprawnień.
Artykuł ukazał się w miesięczniku Żagle w grudniu 2019 roku
https://zagle.se.pl/zeglarstwo/patenty-zeglarskie-o-ktore-i-jak-sie-starac-aa-kdey-1fDg-pwh9.html